Artrosenetwerk Midden-Holland
Patiënt
Een gewricht verbindt twee botten met elkaar. Op de uiteinden van die botten zit een laagje kraakbeen. Dat kraakbeen is heel glad, zodat de gewrichten gemakkelijk kunnen buigen, draaien of strekken. Bij artrose is het kraakbeen dunner en zachter geworden, er zijn kleine beschadigen ontstaan. Het kraakbeen is in kwaliteit achteruit gegaan. Dit leidt tot vervorming van het bot direct onder het kraakbeen. Aan de rand van het gewricht ontstaan knobbels die de beweeglijkheid van het gewricht beperken en zenuwen kunnen beknellen. Dit veroorzaakt pijn, gevoelsstoornissen en krachtverlies.
Artrose kan voorkomen in één gewricht of in meerdere gewrichten tegelijkertijd. Dit laatste heet poly-artrose of gegeneraliseerde artrose.
Informatie over artrose
Oorzaak
- Verschillende factoren spelen een rol bij het ontstaan van artrose. De kans op artrose is groter wanneer:
Uouder bent. Hoe hoger de leeftijd, hoe groter de kans op artrose - U vrouw bent. Vrouwen hebben vaker last van artrose dan mannen
- Uw familieleden ook artrose hebben
- U overgewicht heeft. Door een te hoog gewicht worden gewrichten extra belast waardoor zij kunnen beschadigen
- U regelmatig uw gewrichten overbelast, bijvoorbeeld door topsport of zware beroepen
- U gewrichtsproblemen of gewrichtsschade heeft.
Symptomen van Artrose
De eerste klachten van artrose zijn pijn en stijfheid in het gewricht. Vooral als u het gewricht beweegt en belast heeft u hier last van. Ook kunt u pijn en stijfheid ervaren na een periode van rust.
Pijn
Het eerste symptoom van artrose is vaak lichte gewrichtspijn. De zeurende pijn wordt geleidelijk heviger en is vaak intenser na een periode van rust. Veel mensen met artrose hebben ’s morgens klachten. Als u gaat bewegen wordt de pijn langzaam minder. Deze pijn wordt startpijn genoemd. Daarnaast komt pijn vooral voor bij het (over)belasten of het verkeerd belasten van het gewricht.
Stijfheid
’s Ochtends kunt u last hebben van ochtendstijfheid. Ook na een periode van rust kunnen gewrichten stijf aanvoelen. Zodra u het gewricht gebruikt verdwijnt deze stijfheid langzaam.
Krakende gewrichten
Tijdens het bewegen kunnen uw gewrichten een krakend geluid maken. Het kraken is op zichzelf niet schadelijk of pijnlijk, ook gezonde gewrichten kunnen bij beweging deze geluiden maken.
Zwelling en instabiliteit
Door lichte ontstekingen kunnen gewrichten gezwollen zijn. Instabiliteit van het gewricht kan leiden tot overbelasting van het gewrichtskapsel en overstrekking van de gewrichtsbanden.
Vermoeidheid
Veel mensen met artrose hebben last van vermoeidheid. Dit kan ontstaan door een slechte nachtrust, maar ook als u goed slaapt ’s nachts is het mogelijk vermoeidheid te ervaren. Het is niet bekend wat de precieze oorzaak van deze vermoeidheid is.
Verandering van vorm
Door artrose verandert het bot na verloop van tijd van vorm. De kwaliteit van het kraakbeen in het gewricht gaat achteruit, waardoor het bot meer kracht moet opvangen. Op deze manier kunnen verdikkingen van het bot ontstaan.
Vermindering van beweeglijkheid
De vermindering van de beweeglijkheid van het gewricht heeft te maken met de veranderingen die in en rond het gewricht plaatsvinden. Vaak bewegen mensen minder wanneer zij pijn ervaren. Op de lange termijn zorgt dit voor verlies van beweeglijkheid.
Diagnose Artrose
De diagnose artrose wordt gesteld door uw arts op basis van uw klachten en lichamelijk onderzoek. Soms zal uw arts een röntgenfoto laten maken of bloedonderzoek laten doen.
Uw verhaal en lichamelijk onderzoek
De arts maakt voor het stellen van de diagnose gebruik van uw verhaal en lichamelijk onderzoek. Uw arts onderzoekt uw gewrichten of er vocht aanwezig is en/of er vergroeiingen voelbaar zijn. Afhankelijk van uw klachten wordt verder gekeken.
Röntgenonderzoek
Soms laat uw arts röntgenfoto’s maken. De informatie die dit oplevert is vaak beperkt. Op de foto kunnen afwijkingen te zien zijn, terwijl u toch weinig klachten heeft. Omgekeerd kan de foto er goed uitzien, terwijl u veel pijn heeft.
De ruimte tussen twee bot uiteinden op de foto zegt iets over de dikte van het kraakbeen. Maar de kwaliteit van dat kraakbeen is op de foto niet te zien.
Bloedonderzoek
Artrose is niet vast te stellen door bloedonderzoek. Uw arts laat vaak wel bloed prikken om andere aandoeningen, zoals reumatoïde artritis, jicht of ijzerstapelingsziekte (hemochromatose) zo veel mogelijk uit te sluiten
Behandeling van Artrose
Genezen van artrose lukt niet, maar er is wel degelijk iets aan te doen. De behandeling van artrose verloopt via onderstaande stappen. Wanneer de behandelingen onvoldoende resultaat geven gaat u, in overleg met uw zorgverleners, naar een volgende stap.
Stap 1:
Voorlichting
Het is heel belangrijk dat u de juiste voorlichting over artrose krijgt. Wanneer u goed op de hoogte bent van artrose, begrijpt u beter waarom u bepaalde adviezen en behandelingen krijgt. Ook zorgt dit ervoor dat u makkelijker deze informatie toepast in uw dagelijks leven.
Leefstijladviezen
Dit zijn adviezen waarmee u zelf uw klachten kunt verminderen en achteruitgang van uw functioneren kunt vertragen. Deze kunnen gaan over bewegen of uw gewicht. Uw zorgverleners kunnen u deze adviezen geven.
Paracetamol
U kunt paracetamol gebruiken om de pijn te verminderen. Paracetamol heeft weinig of geen bijwerkingen. Het beste is om regelmatig paracetamol in te nemen. Het helpt tegen pijn en koorts, maar niet tegen ontstekingen. Vraag uw arts naar de meest geschikte dosering voor uw situatie.
Stap 2:
Fysiotherapie of oefentherapie
Oefeningen kunnen uw klachten verminderen. Ze zorgen voor een betere beweeglijkheid van het gewricht, coördinatie van het bewegen en spierkracht versterking. Wanneer u de oefeningen regelmatig doet, verkleint u de kans dat klachten terugkomen of verergeren. Een oefen- of fysiotherapeut begeleidt u gericht bij het bewegen. Ook leert u op de juiste wijze te bewegen en dit toe te passen in het dagelijks leven.
Diëtist
Overgewicht belast uw gewrichten extra. Bij overgewicht is het belangrijk om af te vallen. Een diëtist kan u hierbij helpen.
Medicatie
Behalve paracetamol kunt u ook gebruik maken van NSAID’s of opiaten. Overleg altijd met uw arts wanneer u met een bepaalde pijnstiller wilt beginnen of stoppen. De middelen kunnen bijwerkingen geven. U leest hierover in de bijsluiter van het medicijn.
NSAID’s. Dit zijn sterke pijnstillers met een ontstekingsremmende werking, zoals ibuprofen of diclofenac. Opiaten. Dit zijn morfineachtige medicijnen zonder ontstekingsremmend effect, bijvoorbeeld tramadol of temgesic.
Stap 3:
Injecties: Soms kan een injectie met een ontstekingsremmer in het aangedane gewricht helpen. Dit geeft enkele weken tot maanden verlichting. Wel kunnen de klachten terugkomen: de injectie remt de ontsteking, maar de artrose blijft bestaan.
Verwijzing naar reumatoloog of orthopeed
Stap 4:
Wanneer u alle stappen heeft doorlopen zonder het gewenste resultaat kunt u in aanmerking komen voor een operatie. Mogelijk krijgt u een gewrichtsprothese of worden afwijkingen operatief gecorrigeerd.
Keuzehulp bij artrose
ARTROSEGIDS MIDDEN-HOLLAND
Voor mensen met artrose bestaat er een bijzonder uitgebreid informatie- en zorgaanbod. Het valt soms niet mee om daarin de weg te vinden. Daarom hebben zorgaanbieders in Midden-Holland de handen ineen geslagen om een overzicht te maken van alle voorzieningen.
Het resultaat: de artrosegids Midden-Holland. De gids is bedoeld voor mensen met artrose en
hun naasten, maar ook voor zorgprofessionals.
Bekijk via deze link de Artrosegids: artrosegids-2020
Wat kunt u zelf doen?
Bewegen!
Bij artrose is regelmatig bewegen belangrijk. Mensen met artrose die regelmatig bewegen hebben betere vooruitzichten dan mensen die dat niet doen. Bewegen houdt uw gewrichten soepel en zorgt ervoor dat uw spierkracht op peil blijft. Een goede spierkracht helpt overbelasting van gewrichten te voorkomen.
Bekijk eens wat u op een dag al aan beweging doet. Kunt u aanpassingen maken? Bijvoorbeeld door de auto vaker te laten staan of meer af te wisselen tussen staan en zitten.
Het is belangrijk om op een goede manier te oefenen en te bewegen. Een oefen- of fysiotherapeut kan u begeleiden bij het bewegen. Met behulp van de zorgzoeker vindt u in artrose gespecialiseerde therapeut bij u in de buurt.
Reumaverenigingen in de regio
Het is soms lastig mensen te vinden met wie je over je aandoening kunt praten en ervaringen kunt uitwisselen. Je wilt geen zeur zijn, je vind ‘t zelf nog moeilijk om over te praten, je weet nog niet wat je te wachten staat en misschien ben je erg geschrokken van de diagnose. Je kunt ervaringsdeskundigen in je eigen omgeving gaan zoeken maar er is ook een kant en klaar netwerk: de lokale reumavereniging.
Bij een vereniging treft u mensen met ervaringskennis. Zij kunnen u helpen om te gaan met artrose. Ook kunt u tips en ervaringen uitwisselen.
Reumavereniging Gouda e.o.
Reumavereniging Nieuwerkerk a/d IJssel
Artrosecafe
Het Transmuraal Netwerk organiseert samen met Reumavereniging Gouda e.o. en ZorgBrug af en toe een artrosecafé. Dit zijn laagdrempelige bijeenkomsten waar u informatie krijgt over artrose en andere mensen met artrose leert kennen. U krijgt tips om klachten te verminderen en kunt uw vragen stellen aan diverse sprekers. Hieronder vindt u de onderwerpen die tijdens vorige cafés zijn behandeld. Ook de presentaties zijn te vinden.
Wilt u ook uitgenodigd worden voor deze bijeenkomsten? Stuur een e-mail naar info@transmuraalnetwerk.nl dan wordt u voortaan benaderd wanneer er een nieuw artrosecafé wordt georganiseerd.
Revieuws
Geef door wat je van je oefen/fysiotherapeut vindt!
Reumavereniging Gouda e.o. biedt de mogelijkheid om een reviewformulier in te vullen over de bij het netwerk aangesloten therapeuten. Deze reviews, zowel de minder goede alsook de goede, worden geanonimiseerd doorgegeven aan het bestuur van het Artrosenetwerk Midden-Holland. Op deze manier kunnen patiënten actief bijdragen aan het behoud van de kwaliteit van het netwerk. Geef dus door wat je van je therapeut vindt. Zowel positieve als negatieve ervaringen zijn welkom.
Meer informatie op de website van Reumavereniging Gouda e.o.